Standaard beeldschermconfiguratie
Werplek
Beschrijving
Het overgrote deel van de werknemers bij het Rijk werkt met een standaard beeldschermconfiguratie. Een dergelijke standaard werkplek bevat tenminste een beeldscherm, een computer, een toetsenbord en een muis. In deze handreiking treft men ook nadere informatie aan over het gebruik van laptops en notebooks.
De meest gebruikte invoermiddelen bij administratieve beeldschermfuncties zijn het toetsenbord en de muis. Voor alle bedieningsmiddelen geldt de regel dat deze de beeldschermwerker niet mogen dwingen om een ongunstige werkhouding aan te nemen. Een juiste inrichting voorkomt dat de armen door langdurig reiken vermoeid raken. Verbindingssnoeren behoren voldoende lang te zijn om de benodigde verplaatsingen van de bedieningsmiddelen uit te voeren, zo nodig met naar keuze de rechter- of de linkerhand.
Beeldscherm
De ergonomische aspecten van het beeldscherm zijn van belang voor de kwaliteit van de te lezen tekst en gegevens op het scherm. Problemen met de leesbaarheid hangen tegenwoordig alleen nog maar samen met veroudering van het beeldscherm. De keuze van het beeldscherm wordt bepaald aan de hand van de te verrichten taken. Er is keuze uit verschillende schermgrootten (de diagonaalmaat in inches): 14″ tot en met 22″. Ook de software is van belang: Windows software vereist een groot beeldscherm. Grote schermen zijn ook nodig wanneer overzicht belangrijk is: bij het opmaken van drukwerk, bij tekeningen of schema’s of wanneer met meerdere documenten naast elkaar gewerkt wordt. Wanneer beeldschermen erg groot worden (19″, 21″ of 22″), zal men het scherm niet meer geheel kunnen overzien. Verder weg plaatsen van het scherm heeft echter alleen zin wanneer lijndikte en tekenhoogte aan de grotere kijkafstand worden aangepast.
Computer
Het feitelijke werk binnen de configuratie wordt verricht door de processorkast. Deze kan, mits daarvoor voldoende ruimte is, geplaatst worden op het bureau. Indien plaatsing elders gebeurt, dient deze voor de gebruiker én onderhoudstechnici goed bereikbaar te zijn met het oog op onderhoud en plaatsing van opslagmedia (ondermeer cd’s, dvd’s en USB-sticks).
Toetsenbord
Toetsenborden zijn altijd een los onderdeel van het beeldschermapparaat. Het toetsenbord is zo dun mogelijk, in het midden niet dikker dan 4 cm. Zorg ervoor dat toetsenborden in het gebruik zo plat mogelijk worden opgesteld, (pootjes inklappen) omdat dan de polsstand zo recht mogelijk is.
Muis
Aanbevelingen voor een goede muis zijn:
- de muis moet zo plat mogelijk zijn, altijd dunner dan 4 cm
- de muis mag geen scherpe hoeken hebben
- de muis werkt met een optisch systeem
- de muis is (bijna) symmetrisch en neutraal van vorm (inwisselbaar voor links/rechts gebruik)
- de muissnelheid is niet te snel en niet te langzaam ingesteld
- de kabel tussen muis en computer is lang genoeg of er wordt een draadloze muis gebruikt
- het dubbelklikken is niet te snel ingesteld of dubbelklikken kan met een derde muisknop gebeuren
- de muisknoppen zijn niet te licht ingesteld, zodat de vingers op de knoppen kunnen rusten
Laptops en notebooks
Volgens de Arboregeling moet het beeldscherm kantelbaar en in hoogte instelbaar zijn. De meeste platte beeldschermen en draagbare computers zoals die gebruikt worden bij notebooks en laptopcomputers, voldoen niet aan deze eisen uit de Arboregeling omdat het beeldscherm niet in hoogte instelbaar is. De regels uit de Arboregeling zijn alleen van toepassing op beeldscherm-werkplekken die langer dan gewoonlijk twee uur per dag in gebruik zijn. Er zijn goede mogelijkheden beschikbaar om een notebook aan te sluiten op een normale beeldschermopstelling (dockingstation of port replicator) of op een verstelbare standaard, een los toetsenbord en losse muis. In deze gevallen voldoen deze werksituaties wel aan de Arboregeling. Zie de Arbo afspraak Rijk laptopwerkplek.
Hulpmiddel voor
Een goed werkende en op elkaar afgestelde beeldschermconfiguratie draagt bij aan vergroting van het comfort tijdens het beeldschermwerken en helpt gezondheidsklachten voorkomen.
Aanpak
- Bronaanpak
- Advies van ICT
Voor wie
Alle werknemers.
Verplichting werkgever
De werkgever draagt zorg voor een beeldschermconfiguratie die blijvend afgestemd is op de uit te voeren werkzaamheden en de daarbij behorende software.
Verplichting werknemer
- Het signaleren van gevaren/klachten voor de veiligheid of de gezondheid aan de leidinggevende
- Gebruikt ter beschikking gestelde arbeidsmiddelen op de juiste wijze
- Werkt mee aan voor de werknemer georganiseerd onderricht
Relatie met wet/ regelgeving
- Arboregeling Hoofdstuk 5 Beeldschermarbeid
- Artikel 5.1 Apparatuur en meubilair
- Arbobesluit art 5.4, 5.12
- Arbo Beleidsregel 5.1
Beoogde effecten
- Creëren van veilige en gezonde werkomstandigheden
- Optimale productieomstandigheden
- Werktevredenheid bij de werknemers
Nadere informatie
- Bij de preventiemedewerker of personeelsfunctionaris
- Arbo Informatieblad nr. 2 Werken met beeldschermen
- Rijksportaal/facilitair/SDU portaal