Arbocatalogus agressie en geweld
Definitie van agressie en geweld
De wettelijke vereisten op het gebied van agressie en geweld
Effecten van agressie en geweld
Afspraken agressie en geweld
Wie zorgt voor de veiligheid
Bronaanpak hanteren bij de maatregelen
Definitie van agressie en geweld
Alle mondelinge, schriftelijke of fysieke uitingen waarmee een werknemer wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen door burgers. Voor een verdere definiëring klik hier.
De wettelijke vereisten op het gebied van agressie en geweld
Het wettelijke kader voor agressie en geweld is binnen de Arbowet te vinden onder de algemene term ‘Psychosociale arbeidsbelasting’ (PSA). Het gaat om arbeidsbelasting die kan leiden tot verhoging van de werkdruk en werkstress kan veroorzaken. Voor meer informatie klik hier.
Effecten van agressie en geweld
De gevolgen van de confrontatie met agressie en geweld kunnen groot zijn. Het gaat niet alleen om de directe gevolgen van het incident, maar ook om effecten die op termijn kunnen ontstaan. Die zijn voor iedereen anders. In principe beschikt ieder mens over veel flexibiliteit en herstelvermogen om een schokkende gebeurtenis te verwerken. Voor meer informatie over de effecten, klik hier.
Afspraken agressie en geweld
De afspraken die zijn opgenomen in de arbocatalogus gelden als minimaal beschermingsniveau voor alle medewerkers.
Departementen maken beleid op basis van de risico’s die het werk met zich meebrengt en nemen passende maatregelen. Naarmate de risico’s groter zijn zullen de maatregelen zwaarder zijn. Om hierin onderscheid te kunnen maken worden vier risicocategorieën gehanteerd. Voor meer informatie klik hier.
Bij de uitwerking van onderstaande afspraken is een onderverdeling gemaakt in: voorkomen, beperken en afhandelen.
Benaming |
Overkoepelend |
Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) |
Voorkomen |
Huisregels opstellen |
Gedragscodes en gedragsregels |
Voorlichting en training |
Creëren van veilige werkprocessen en werkomgeving |
Samenwerking binnen teams |
Samenwerken met ketenpartners |
Beperken |
Agressiehantering en de-escalatie |
Assistentie verlenen |
Alarm slaan |
Eerste opvang bieden |
Nazorg bieden |
Afhandelen |
Melden en registreren van incidenten |
Sancties opleggen |
Aangifte doen |
Schade verhalen |
Wie zorgt voor de veiligheid?
De zorg voor veiligheid is een verantwoordelijkheid van zowel de werkgever als de werknemer.
Vanwege het belang van dit risico is het vereist dat namens de werkgever een aangewezen werknemer toeziet op de realisatie, evaluatie en verbetering van het veiligheidsbeleid. Voor meer informatie klik hier (429 KB).
Bronaanpak hanteren bij het kiezen van de maatregelen
In deze arbocatalogus zijn de arboafspraken opgenomen die werkgevers en werknemers binnen de Sector Rijk hebben gemaakt. Het is wettelijk vereist het risico zoveel mogelijk bij de bron aan te pakken. Bij het treffen van maatregelen hebben maatregelen die collectief bescherming bieden voorrang boven de maatregelen die het individu beschermen.
In de praktijk gaat het om de volgende maatregelen.
- Bronmaatregelen: werkgevers moeten gevaar voorkomen of de oorzaak van het probleem verhelpen. Een risicovolle werkwijze wordt bijvoorbeeld vervangen door een veiliger manier van werken: in plaats van handelingen met contant geld wordt een digitale vorm van betalen ingevoerd.
- Collectieve maatregelen: als bronmaatregelen niet mogelijk zijn, moet de werkgever collectieve maatregelen nemen om risico’s te verkleinen. Bijvoorbeeld door alarmknoppen in alle spreekkamers te plaatsen.
- Individuele maatregelen: als collectieve maatregelen niet voldoende soelaas bieden, moet de werkgever individuele maatregelen nemen. Het werk wordt bijvoorbeeld zo georganiseerd dat werknemers minder risico lopen (met z’n tweeën op huisbezoek in plaats van alleen).