00:00:05
Tjip de Jong: Deze aflevering is onderdeel van een podcastserie van het A&O Fonds Rijk. Kijk voor meer informatie over betekenisvol werk, ontwikkeling en werkplezier van Rijksmedewerkers nu en in de toekomst op de website www.aofondsrijk.nl.

Leuk dat je luistert naar een nieuwe podcast. Mijn naam is Tjip de Jong en in de studio is Suzanne Nieuwenhuis. Suzanne is spreker, trainer en coach op het gebied van werkgeluk en persoonlijk leiderschap. Ze is expert op het gebied van hoogsensitiviteit op de werkvloer.

Suzanne welkom, we gaan een heel interessant gesprek voeren. We gaan het namelijk hebben over te veel prikkels tijdens ons werk. Want natuurlijk is het fijn om elkaar te ontmoeten op kantoor en lekker met energie aan de slag te zijn, maar er komt steeds meer op ons af gedurende de dag. Denk aan rumoer op de flexplek, grote kantoortuinen, bel afspraken direct naast je bureau. Maar ook een stroom aan digitale afstemming via de app, via mail, via teams ga zo maar door.

Werk is natuurlijk hartstikke leuk, maar ja, te veel werk of te veel prikkels dat leidt tot werkdruk en zelfs tot stress. Onrust in je hoofd. Nou en pas op: je kunt er zelfs ziek van worden, dus de vraag is, hoe hou je balans in al die hectiek? Hoe zorg je voor een fijne werkdag en is het mogelijk je te wapenen tegen al die prikkels? Daar ga ik over met jou in gesprek. Suzan het is een heel verhaal, maar wel interessant. Hoe ben jij nou expert geworden op het gebied van prikkels en sensitiviteit? Kan je er iets over vertellen?

00:01:24
Suzanne Nieuwenhuijs: Dat is wel een leuke misschien. Ik ben een beetje een a typische, wat dat betreft. Ik ben eigenlijk jurist, van oorsprong strafrechtjurist. Ik heb zelfs in de advocatuur gewerkt en op een gegeven moment ben ik overgestapt naar de overheid en daar ben ik chief happiness officer geworden en toen ging ik met werkgeluk aan de slag. Op een gegeven moment ontdekte ik ook bij mezelf dat ik hoogsensitief was, dus die combinatie van werkgeluk en sensitiviteit vond ik heel interessant. Daar ben ik trainingen erover gaan geven en coaching en uiteindelijk kreeg ik ook heel veel signalen dat dit op de werkvloer speelt. Vooral in de periode na corona, dat mensen gewend waren geraakt aan het thuiswerken, op een gegeven moment gingen we met zijn allen naar kantoor en bereikte mij gewoon heel veel signalen dat mensen daar moeite mee hadden.

00:02:12
Tjip de Jong: Oja? Waren ze te veel gewend geraakt aan de rust en de regelmaat van thuis?

00:02:16
Suzanne Nieuwenhuis: Ja, en dat hele dubbele hè wat jij net ook aangaf: Mensen missen aan de ene kant dan wel de sociale, de sociale aspecten, de verbinding met elkaar en tegelijkertijd waren ze dan na zo’n kantoordag vaak helemaal afgedraaid. Dus hebben we op gegeven moment ook in overleg met het A&O Fonds Rijk gekeken, kunnen we hier iets voor aanbieden? Toen zijn we gestart met een hele serie masterclasses en workshops. Eerst als experiment, toen bleek dat dat binnen een paar dagen allemaal was volgeboekt, hebben we nog een serie gedaan en nog een serie. Want mensen bleken hier behoefte aan te hebben.

00:02:48
Tjip de Jong: Er was veel vraag naar?

00:02:49
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja er was veel vraag naar.

00:02:50
Tjip de Jong: Verraste je dat?

00:02:53
Suzanne Nieuwehuijs: Nou nee eigenlijk. Maar wat me wel aangenaam verraste was dat een organisatie als het A&O Fonds Rijk hier dus in faciliteert en dat we op deze manier mensen handvatten kunnen bieden om een ideale hybride werkweek te creëren voor zichzelf.

00:03:08
Tjip de Jong: In mijn introductie zei ik, er zijn heel veel prikkels op het werk vandaag de dag en dat hoor ik ook echt om mij heen. Mensen die dat zeggen. Maar klopt dat nou? Hebben we nu te maken met meer prikkels? Hoe zie jij dat?

00:03:19
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja, ik denk dat we anno nu wel met meer prikkels dealen. Ze zeggen wel eens dat wat we vandaag in een dag verwerken aan prikkels, dat is wat je vroeger in een heel leven verwerkte. Dus er komt heel veel op ons af en tegelijkertijd speelt denk ik mee, dat stukje waar we het net over hadden, dat mensen het een beetje ontwend zijn geraakt. Neuropsychologen, die zeggen ook wel, je moet jezelf wel actief blijven blootstellen aan prikkels. Ons hersenssysteem is daarop ingericht om prikkels te remmen. Dus als je daar minder mee oefent, gaat dat systeem uiteindelijk ook minder werken.

00:03:51
Tjip de Jong: Dus je kan het ontwennen? Het wordt lastiger om er weer mee om te gaan. Maar ik kom ook wel collega’s tegen die zeggen ‘’Nou, laat mij maar lekker thuis werken de hele week. Ik krijg zoveel gedaan.’’ Hoe kijk jij daar dan naar? Want je zou zeggen: minder prikkels. Wat is de redenering?

00:04:09
Suzanne Nieuwenhuijs: Iedereen moet kijken wat bij hem of haar het beste past, maar ik zie daar wel een bepaald risico in. Net zoals dat ik mensen alleen nog maar de deur zie uitstappen met van die noise cancelling headphones op het hoofd. Ik denk dus dat je daar wel voorzichtig mee moet zijn.  Omdat je dus bewust moet zijn van dat je af en toe wel die prikkels moet opzoeken. Om je hersenen daarin te laten wennen als het ware.

00:04:32
Tjip de Jong: Interessant is eigenlijk, zeg jij, juist ook af en toe jezelf blootstellen en niet je constant afschermen tegen prikkels van buitenaf. Maar er komen natuurlijk wel allerlei zaken op ons af vandaag de dag hè? Ik weet ook wel dat werk en privé misschien wat meer door elkaar heen loopt. In ieder geval als ik voor mezelf spreek. Die die app die ratelt af en toe en die ‘ting ting’ hockey dit, voetbal, tien minuten gesprek. Moeten we daar maar gewoon genoegen mee nemen? Is dat gewoon zo of moeten we ons daar ook een beetje tegen wapen?

00:05:03
Suzanne Nieuwenhuijs: Ik denk dat dat inderdaad wel echt de realiteit is en tegelijkertijd denk ik dat het inderdaad heel goed kan zijn om je daar wel tegen te wapenen.  Dat je bewust nadenkt over hoeveel prikkels laat ik toe. Laat ik continu Microsoft pop-ups aanbieden? Of je Outlook programma? Kijk je continu op die telefoon? Moet ik altijd bereikbaar zijn? Dat ligt natuurlijk ook wel een beetje in je eigen invloedssfeer van hoeveel prikkels neem ik tot me.

00:05:29
Tjip de Jong: Ja, ja, en hoe weet je nou of je soms overprikkeld kan raken? Hoe ben je zelf aan de slag gegaan bijvoorbeeld? Kan je iets over zeggen, hoe kwam je daarachter?

00:05:39
Suzanne Nieuwenhuijs: Nou ja, wat ik vaak zeg, ook als je dat voor jezelf wil gaan ontdekken, is heel simpel. Om te starten om eens een dagboekje voor jezelf bij te houden. Als je dan kijkt aan het eind van de dag, wat was mijn energieniveau en geef dat gewoon eens een cijfer op een schaal van nul toe tien. Misschien scoor je dan op zo een kantoordag, misschien een vier? Misschien scoor je op een thuiswerkdag een acht. Maar misschien ook wel juist net omgekeerd hè? Sommige mensen die vinden het juist heel fijn om prikkels te krijgen. Die raken onderprikkeld, bijvoorbeeld als ze thuiswerken. Maar het kan heel interessant zijn om dat eens te gaan afpellen en te kijken op die dag dat je slecht scoort, om het zo te noemen, om dan is te kijken wat waren de plusjes en de minnetjes op zo’n dag? Misschien zie je dan bepaalde patronen na een paar weken van als ik 3 meetings heb bijvoorbeeld. Zonder even oplaadt en schakeltijd. Nou misschien is dat voor jou iets wat minder goed werkt en zo kun je dat langzaam in beeld krijgen. En mijn advies is ook vaak, probeer de eerste signalen van overprikkeling bij jezelf eens op te speuren. Als het ware: je staat in groen, je voelt je goed en langzaam ga je van licht oranje, naar donkeroranje, naar diep oranje, naar rood zwaar overprikkeld. En wat zijn nou bij jou die eerste signaaltjes dat je lichtelijk overprikkeld aan het raken bent? Bijvoorbeeld dat je lichtelijk geïrriteerd raakt, of dat je merkt dat je moe aan het worden bent, of dat je niet meer kunt concentréren. Nou, dat maakt het namelijk makkelijker om weer bij te sturen.

00:07:09
Tjip de Jong: Interessant, ik zit meteen op mezelf te projecteren. Ik heb dan ook als ik druk ben de neiging om alles te willen bijhouden. Zo van als ik dat nu niet bijhoud, dan ga ik achter lopen. Misschien als ik nu een dagboek zou bijhouden. Zou je zeggen, dan zit ik misschien een beetje in oranje. Dan begin ik een beetje te hijgen en te rennen, terwijl ik dan misschien dan eerder al moet nadenken van wacht even, hoe ziet mijn dag er eigenlijk uit? Is dit prettig voor mij? Want werk heeft natuurlijk een vorm van overspannen van presteren, maar je hebt ook een soort onderspanning nodig. Dat zeiden de monniken ook al en dan ga je even in de tuin wat doen, even variëren in wat je doet.

00:07:35
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja precies, en zodra je dat voor jezelf scherp hebt. Van wanneer ben ik bijvoorbeeld lichtelijk overprikkeld aan het raken. Dan komt stap twee, namelijk, wat is dat dan? Dat noemen we goed contragedrag. Wat kan ik op dat moment dan doen om weer op de nullijn te komen?

00:07:53
Tjip de Jong: Oh ja, kan je eens zeggen, wat zou contragedrag kunnen zijn, Misschien? Een voorbeeld?

00:07:57
Suzanne Nieuwenhuijs: Bijvoorbeeld voor mij persoonlijk is contra gedrag even een korte pauze, al is het maar vijf minuten waarin ik geen nieuwe informatie tot me neem. Een brein vriendelijke pauze.

00:08:04
Tjip de Jong: Een brein vriendelijke, prachtig. Even een soort stop and think even afstand nemen, even niks tot je nemen. Ik had laatst ook een collega tussen twee vergaderingen. Die zei: Ik moet even een heel kort rondje gaan lopen, en is even door een stukje bos gelopen. Dat was eigenlijk al genoeg om weer even frisser te zijn.

00:08:22
Suzanne Nieuwenhuijs: Het is wel grappig, hè? Als wij tegenwoordig een pauze nemen, dan zie je ook wanneer de meeting is afgelopen en dan gaat men gelijk even op de telefoon. Even door de Instagram scrollen.

00:08:31
Tjip de Jong: Dat is toch wel een ding?

00:08:32
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja of podcast hè? Zoals wij nu opnemen? De telefoon, het is een vloek en een zegen tegelijk. Super interessant, maar als je gaat wandelen met een podcast op je hoofd, dat is niet echt een breinvriendelijke pauze. Een brein vriendelijke pauze is eigenlijk, daar heeft Mark Tigchelaar een leuk boek over geschreven: focus aan focus uit. Hij is neuropsycholoog, en hij beschrijft ook heel mooi in dat boek wat een breinvriendelijk pauze is. Daar waar het brein even geen nieuwe informatie hoeft te verwerken, dus met even een wandelingetje, bijvoorbeeld buiten even uit het raam staren. Een klein huishoudelijk klusje of even bijvoorbeeld nou als je op kantoor bent, misschien even naar de koffieautomaat lopen en dan laat je brein weer even op, zodat je daarna weer heel gefocust kunt werken.

00:09:12
Tjip de Jong: Super interessant. Ik kan me voorstellen dat veel van de werkomgeving waar we vandaag de dag komen, zijn ook steeds meer open geworden, hè? Dat zijn ook kantoortuinen waar je letterlijk eigenlijk geen juist rust kunt vinden. Nu komt het gelukkig wel weer terug, kleine werkplekken waar je in stilte kunt werken. Hoe kijk je naar die ontwikkeling van kantoortuinen?

00:09:32
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja die kantoortuin, dat is echt ramp. Dat is ook wat ik in de masterclasses terugkrijg van echt honderden rijksambtenaren. Dat komt als een van de meest genoemde factoren terug als bron van overprikkeling. Omdat je dus letterlijk nergens voor kunt afsluiten. Er komt van alles bij je binnen en ik herinner me ook nog in de tijd dat ik zelf bij de overheid werkte, dat ik wel eens van pure ellende op het toilet ging zitten of in zo’n kolfruimte. Om even alleen te kunnen zijn, even stilte te ervaren.

00:10:04
Tjip de Jong: Dus die ruimtes die hebben iets van gedachte erachter, als ik het zelf invul: ontmoeten, uitwisseling, de directeur heeft niet een kantoor, maar we zitten allemaal naast elkaar. Nou positief.  Maar het heeft ook een aantal negatieve gevolgen als het gaat over taakbelasting, sensitiviteit, zag je dat ook terug in die masterclass, want je hebt heel veel mensen ontmoet en met ze gewerkt. Je hebt gehoord waar ze mee te maken hadden, waren er een aantal terugkerende thema ’s te noemen. Je noemde het al even die werkomgeving, eigenlijk de inrichting.

00:10:34
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja precies, nou inderdaad. Het was dus echt heel tweeledig, enerzijds die werkomgeving die anders zou moeten. Medewerkers gaven ook aan, ik wil kunnen wisselen, differentiëren. Als het ware op zo’n kantoordag, wil ik dus niet 3 dagen geconstateerd thuis en die andere twee dagen op kantoor. Dat is dan de Starbucks experience, hè? Dat we met elkaar verbinden.

00:10:46
Tjip de Jong: Oh ja, spannend de Starbucks experience.

00:10:55
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja, zo wordt het weleens genoemd. Meet en Connect.

00:11:00
Tjip de Jong: Ja gewoon alles kan en relaxed.

00:11:03
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja, maar dan zeggen heel veel mensen. Ja, dat is leuk van 9.00 tot 12.00 uur en dan ben ik er ook wel weer klaar mee. Dan wil ik gewoon even in stilte iets kunnen uitwerken. Dus hoe mooi is het? En sommige kantoren zijn hier nu mee aan het experiment. Dat je dus kunt wisselen, dus dat je én op zo’n kantoordag even in stilte kunt werken en een plek hebt waar je even goed kunt brainstormen en een plek hebt waar je gewoon dat noem. Zo bijvoorbeeld de kruisbekken waar je elkaar kunt ontmoeten en waar het gezellig is en waar drukte is. Dus dat was enerzijds een poot en de andere poot zat meer ook op het gebied van leiderschap en meest genoemd was eigenlijk: er moet meer begrip komen, werd dan aangegeven door medewerkers. Begrip voor diversiteit, begrip voor het feit dat iedereen andere wensen heeft op dit vlak. En one size doesn’t fit all dat je dus niet moet zeggen, men moet verplicht twee of 3 dagen op kantoor werken. Ik merkte dat dat heel veel weerstand opriep en dat er werd gezegd, wij willen gewoon dat we onze autonomie hierin behouden, en dat we daar onderling misschien het gesprek met elkaar over kunnen voeren, Maar dat er ook vooral begrip is voor dat dit bij sommige mensen gewoon anders werkt.

00:12:09
Tjip de Jong: Ja, dat vraagt ook gewoon wel om het gesprek met elkaar te voeren en om een beetje op een ander level te kijken naar dan wanneer is het rapport klaar of wanneer gaan we die Omgevingswet dit of dat maar even met elkaar van? Hoe organiseren we het eigenlijk? En, hoe zitten we in onze energie?

00:12:20
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja precies.

00:12:21
Tjip de Jong: En meer verschil, kan ik me ook voorstellen. Hoeveel verschil kan je aan als organisatie? Want dat kan natuurlijk wel variëren.

00:12:26
Suzanne Nieuwenhuijs: We hadden het erover dat sommige mensen die prikkels ontwend zijn geraakt, maar er zijn ook mensen die van nature prikkelgevoeliger zijn. Zoals de hoogsensitieve personen, maar ook mensen met ADHD of autisme. Ik hoor het ook vaak van mensen die in een burn-out zitten en aan het re-integreren zijn, maar ook mensen met niet aangeboren hersenletsel of bepaalde fysieke klachten. Die zijn van nature prikkelgevoeliger en het zou ook mooi zijn als daar wat meer begrip voor komt. Dat is die werkomgeving en de hoeveelheid uren op kantoor. Ja, dat er maatwerk in wordt gepleegd.

00:13:03
Tjip de Jong: Ja en is begrip voor elkaar krijgen, doe je dat door met elkaar te praten? Is dat de belangrijkste? Zijn er nog andere manieren? Kan me ook voorstellen dat het gewoon in beleid moet vastzetten dat dit ook over hoe kijk je daarnaar naar het bedrijfsmatig? Het verankeren.

00:13:19
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja, Ik denk dat het wel lastig is. Ik denk dat je soort richtlijnen wellicht kunnen bepalen, maar die moeten denk ik niet te strikt zijn. Ik denk dat het veel mooier is als je die nou die ruimte en dat maatwerk dat je dat ook gunt, ook aan leidinggevende en aan team. En ik denk dat het veel krachtiger kan zijn als je bijvoorbeeld als team het gesprek voert en dat bijvoorbeeld een jonge millennial aangeeft of iemand die net van baan is geswitcht en die zegt misschien joh, ik zou graag wat meer collega’s op kantoor zien, want ik weet niet hoe de hazen lopen. Of Ik wil een keer zien hoe jij een vergadering voorzit. Ik denk dat dat een collega die misschien minder graag op kantoor komt nog eerder zou verlijden om wel te komen dan de manager die zegt, jij moet minimaal twee dagen op kantoor zijn.

00:14:00
Tjip de Jong: Oké, maar dat is ook een soort gesprek met elkaar voeren over waar sta je in je loopbaan, wat vind je belangrijk? Zodat er ook wat uitwisseling is en helderheid over hoe je elkaar kunt ondersteunen.

00:14:09
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja gewoon, wat heb jij nodig in het werk en er zullen concessies gepleegd moeten worden. Maar dat mensen zich ervan bewust zijn: naast mijn individuele belang is er ook een teambelang en een organisatiebelang. En hoe kunnen we dat mooi in elkaar laten passen?

00:14:22
Tjip de Jong: Ja, precies dus beleid kan, maar je moet veel verschil toestaan en dat beleid zou dan kunnen zijn dat je met elkaar dit organiseert. Deze gesprekken voert. Is er nou verschil tussen jonge mensen en meer ervaren mensen? Qua hoe ze omgaan met prikkels of sensitiviteit?

00:14:37
Suzanne Nieuwenhuijs: Nou dat niet zozeer denk ik. Maar ik hoor wel heel veel terug, ook in die masterclasses, maar ook natuurlijk van coaches hoor ik heel vaak terug, dat de jongere generatie die wil dus meer op kantoor zijn. Die vindt het dus prettig om letterlijk af te kunnen kijken. Hoe werk je, terwijl mensen natuurlijk met 20 jaar strepen op de schouder, die weet wel hoe het werkt. Die hoeven niet naar kantoor te komen om hun werk te kunnen doen. Die hebben alle korte lijntjes, die weten precies waar ze de informatie vandaan moeten halen. Hoe ze hun taak uit moeten voeren het is voor hen is dat veel minder relevant.

00:15:08
Tjip de Jong: Dus die gaan ook anders om met prikkels en die die bepalen anders hun werkweek. En hun maand en hun manier van organiseren misschien?

00:15:15
Suzanne Nieuwenhuijs: Nou laat ik het zo zeggen. Ze hebben dus minder dat kantoor nodig om het werk goed te kunnen doen en hoe ze omgaan met prikkels. Dat kan, denk ik, voor zowel jong als oud variëren. Het is ook maar net of je dat van jezelf weet. Dat stukje zelf inzicht. Iemand van een jaar of 25 kan daar natuurlijk al veel meer kennis over hebben opgedaan. Veel meer een zelfinzicht hebben opgedaan dan iemand van een jaar of 50. Daar kom ik ook weleens mensen tegen die zeggen, ja ik ontdek eigenlijk nu pas dat ik hier echt best wel veel last van heb.

00:15:44
Tjip de Jong: Ja oké, dat kan dus ook dat ouder bent en dan pas ontdekt: wacht even, dit is eigenlijk iets wat ik al heel lang bij me draag.

00:15:50
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja exact.

00:15:53
Tjip de Jong: Fascinerend. Ik heb het idee dat het iets is wat langzaam begint op te komen in onze samenleving, maar eigenlijk nog heel weinig van af weten en gelukkig wel steeds meer mee doen.

00:16:00
Suzanne Nieuwenhuijs: En er wordt natuurlijk ook veel meer over gesproken, dus mensen zullen denk ik ook wat sneller tegenwoordig zoiets herkennen bij zichzelf. En misschien ook zich wel meer gesteund voelen om het erover te hebben.

00:16:11
Tjip de Jong: Je haalde die prikkels ook een beetje uit elkaar. Je hebt zeg maar externe prikkels, even in mijn eigen woorden, dingen die op je af komen en je hebt interne prikkels hoe je ermee omgaat. Kan je dat nog eens wat verder uitleggen wat je daarmee bedoelt? Want dat is ook wel behulpzaam volgens mij.

00:16:24
Suzanne Nieuwenhuijs: Dat is inderdaad wel een leuke, want het idee bestaat vaak van, ik heb last van al die externe prikkels, dus van die kantoortuin en van die collega die naast me staat te kletsen.

Neuropsychologen die zeggen: soms heb je eigenlijk meer last van de interne prikkels, dus dat zijn bijvoorbeeld jouw gedachtes over een situatie of de emoties die ontstaan. Dus stel iemand staat naast jou te kletsen, dan kan het zomaar dat je dus eigenlijk stiekem meer geprikkeld raakt door het feit dat jij dan denkt, jee wat asociaal, ik heb hier echt al drie keer iets over gezegd, dat doe je toch niet? En vervolgens gevoelens van frustratie, irritatie, toenemend. Dat kan vaak meer prikkelend zijn dan het gesprek zelf.

00:17:03
Tjip de Jong: Interessant. Je doet het eigenlijk zelf ook een beetje. Je gaat in je hoofd allerlei paadjes langs. Allerlei hormonen worden opgestart en je zit vol adrenaline. Ben je mooi klaar mee dan als je dat hebt. Ik herken dat ook wel dat je soms zit te ergeren: dit is toch een stiltecoupé, weet je wel, dat je dat zo vaak moet zeggen tegen iemand. Wat ga je daarmee doen dan?

00:17:28
Suzanne Nieuwenhuijs: Een leuke methode is natuurlijk wel om er als een helikopter even boven te gaan hangen en dan zo even van een afstandje naar jezelf te kijken van goh wat denk ik nu dus allemaal? Wat roept dit gedrag van die ander allemaal bij mij op? Wat merk ik eigenlijk vanbinnen wat er gebeurt? En dan zou je bijvoorbeeld kunnen denken, ik doe bijvoorbeeld kleine ademhalingsoefening, of ik doe even een kleine bodyscan, dat je bijvoorbeeld weer even in plaats van dat hele extern gerichte je aandacht verlegt naar binnen. Dus dan voel je eventjes, en dat kan gewoon achter bureau, hoe staan mijn voeten? Hoe zit ik? Hoe is mijn rug? En dan zie je zo vaak doordat dan die aandacht verschuift, dat vaak dat geluid ook wat ergert wegfiltert als het ware. Het zijn van die kleine soort techniekjes die je kunnen helpen. Om die hele interne wereld wat tot bedaren te brengen, waardoor je uiteindelijk ook iets minder last hebt van die externe prikkels.

00:18:22
Tjip de Jong: Dus als je dit nou meemaakt: ga even goed zitten, doe even een ademhalingsoefening terug naar je lichaam. Hoe zit je erbij? En ga dan even opnieuw naar de situatie kijken, dan wordt het wat rustiger. En als je er iets aan wil doen, druk je je waarschijnlijk ook wat helderder uit.

00:18:36
Suzanne Nieuwenhuijs: Dat is het precies. Dus dan neem je wat afstand en denk je goh grappig ik denk nu dat ik dit eigenlijk heel asociaal vind en ik merk aan mezelf dat ik nu eigenlijk best wel geïrriteerd over wordt. Alleen dat al was een klein afstandje, dat helpt je vaak om er even uit te schieten.

00:18:54
Tjip de Jong: Wat ik wel vaak zelf dan ook herken is dat als je dan in gesprek gaat over zo’n situatie als dit, dat die ander zich helemaal niet heeft gerealiseerd dat die asociaal is. Of, die denkt gewoon leuk ik ben lekker hier aan het werk, ik zit in een flow.

00:19:08
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja, precies.

00:19:09
Tjip de Jong: Dus daar heb je ook iets met elkaar dan te doen in zekere zin. Het is een beetje van binnen naar buiten en van buiten naar binnen gaan en een beetje bewust worden voordat je dus dingen kunt doen. Even een klein uitstapje: dat mindfulness, want dat dat daar kwam ik een beetje op, is dat iets wat kan helpen dat soort technieken, ademhalingsoefeningen?

00:19:24
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja, zeker wel en het leuke is, volgens mij waren ze ook bij jou te gast. Een paar afleveringen geleden? MindfulRijk, een samenwerkingspartner van mij, dus ik denk dat er hele mooie methodieken in zit om nou ja ook te leren hoe je met die interne prikkels omgaat en daarnaast kun je inderdaad natuurlijk wel met zo een externe prikkel aan de slag door nou een grens aan te geven. Het gesprek met zo’n collega te voeren vanuit jouw behoeftes en wat je fijn zou vinden. Soms is iemand zich er inderdaad helemaal niet van bewust.

00:19:54
Tjip de Jong: Interessant, hoe maak je nou onderscheid tussen: je zou zeggen, persoonlijk belang wat jezelf belangrijk vindt, maar ook het team waar je in acteert waar je ook een resultaat wil halen en misschien ook het hogere belang van de organisatie waar je werkt. Is dat uit elkaar te halen, wat jou betreft of maak ik het dan veel te plat?

00:20:13
Suzanne Nieuwenhuijs: Hoe dat voor medewerkers uit elkaar te halen is?

00:20:15
Tjip de Jong: Ja, als je hier wat mee wil doen. Je zou kunnen zeggen: ik wil gewoon heel graag een rustige werkomgeving hebben en zo min mogelijk prikkels. Maar eigenlijk zeg jij ja, maar er is ook nog zoiets als een groter belang: het team waar ervaren minder ervaren mensen zijn waar je van elkaar wil leren. Moet je het daar ook meer met elkaar over hebben in die drietrap?

00:20:35
Suzanne Nieuwenhuijs: Ik denk dat dat heel nuttig zou kunnen zijn en ik denk dat dat kan helpen om dan afgewogen keuzes te maken. Sommige concessies. Ik denk dat dat kan helpen en vanuit daar als je dan nou met elkaar een soort consensus hebt bereikt, kun je ook kijken wat kan ik dan binnen deze bandbreedte doen om bijvoorbeeld zo’n kantoordag zo prettig mogelijk te maken? Misschien kom je wel uit op een oplossing dat je halve dagen naar kantoor gaat, of dat je hebt geregeld dat er op bepaalde uren bepaalde stilte werkplekken voor jou gereserveerd zijn, of dat je een noise cancelling headphone kunt opzetten gedurende een concentratie klus. Sommige bedrijven die doen dat best wel grappig, die zetten dan bijvoorbeeld een beeldje neer, zoals een olifant. En als een olifant bij iemand op het bureau staat, betekent dat: even niet storen, want ik ben met een reuze klus bezig, met een focusklus. Dus ik denk inderdaad dat eerst het gesprek gevoerd moet worden en afhankelijk van die uitkomst kun je ook gaan kijken en kleine handigheidjes toepassen om die kantoordag zo prettig mogelijk te maken.

00:21:38
Tjip de Jong: Prettiger, maar dus ook productiever. Uiteindelijk geeft het ook iets onder de streep, hè? Als je het zakelijk zou benaderen, word je er ook gewoon een betere professional.

00:21:46
Suzanne Nieuwenhuijs: Ik denk het wel en ik denk ook dat het belangrijk is, het stukje verwachtingsmanagement. Ik zie ook wel mensen die gaan naar kantoor en dan verwachten ze ook dat ze heel veel gedaan krijgen. Naast al die vergaderingen en al die social talk. Het helpt vaak ook wel als je voor jezelf een soort minimum bepaalt. Aan het begin van de dag van oké, wat zijn de drie doelen of taken die ik vandaag graag gedaan wil krijgen en op kantoor? Dan kan dat misschien zijn überhaupt te vergaderingen overleven. Want smalltalk is je smeerolie voor je werk en alles wat ik extra af krijgt is winst.

00:22:20
Tjip de Jong: Realistische doelen stellen. Dus we mogen best hoge verwachtingen hebben over wat je wil bereiken, maar probeer ook even goed te kijken naar zo’n dag. Wanneer ben ik nou tevreden? Want voor mij is het allerergste dat je denkt ik ga tien dingen doen en dan ga je heel druk in de weer en dan rijd je naar huis of zit je in de trein en dan denk je nou, valt toch tegen. Dus probeer ook goede doelen te stellen.

00:22:36
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja dat helpt ook bij je gevoel van voldoening aan het eind van zo’n dag. Maar ik denk ook dat het gedurende die dag dus, weer even dat linkje naar de interne prikkels, helpt om dus een hoop frustratie te voorkomen.

00:22:46
Tjip de Jong: Uiteindelijk ook minder frustratie. Een prettigere werkdag. Hangt dit nou? En dat denk ik nu echt ter plekke. We hebben Natuurlijk wel impliciete normen over wat goed is, hè? Dus bijvoorbeeld bij sommige werkomgevingen, moet je om 8.00 uur beginnen. Ik heb ooit een keer stagegelopen, dan ging ik om 17.00 uur weg, want dan was mijn stagetijd op en dat was best wel een ding, want ik moest ook heel ver reizen en ik had toch wel keurig overlegt. Maar ik werd toch een beetje op aangekeken. Dat het blijkbaar de norm is om tot 18.00 uur blijven, 18.30 uur het liefst. En ik dacht ammehoela. Hoe speelt dat mee? Impliciete opvattingen over wanneer je weg mag gaan?

00:23:21
Suzanne Nieuwenhuijs: Ik hoop dat dat langzaam een beetje verdwijnt. Ik vind dat best wel ouderwets.

00:23:26
Tjip de Jong:Het wordt wel beter. Goed, dit is ook al een tijdje geleden.

00:23:30
Suzanne Nieuwenhuijs: Ja, ik denk dat je het werk gewoon altijd leidend moet Laten zijn. Dus als iemand bijvoorbeeld zegt van joh in de ochtend heb ik een paar vergaderingen op kantoor. Super belangrijk dat ik daarbij ben maar ik wil om een uur of twee naar huis, ben ik de files voor en dan kan ik lekker daarna thuis, toch nog wat concentratie klussen doen. Perfect toch? En volgens mij, ik hoor ook steeds meer geluid dat dat gewoon tegenwoordig kan, dat dat oké is. Maar het is ook wel dus het stukje lef hebben en in die behoefte communiceren. Vaak denken mensen ook dat kan vast niet of dat mag vast niet. Of daar vinden ze wat van, vaak is dat helemaal niet zo.

00:23:45
Tjip de Jong: Je moet er gewoon over gaan praten, dus die terugtrekkende beweging die we het afgelopen jaar zagen na corona, dat er toch meer werd gestuurd: je moet nu zoveel dagen op kantoor zijn, daarvan zeg jij pas even op. Ga even goed nadenken over hoe je dat werk op een prettige manier indeelt met elkaar, want dan word je waarschijnlijk productiever en heb je minder last van prikkels en kun je er beter mee omgaan. Super interessant! Misschien tot slot nog een leuke oefening? Die mindfulness oefeningen, die bodyscan, dat dagboek. Heb je nou nog misschien tot slot nog een tip voor de luisteraar.

00:24:40
Suzanne Nieuwenhuijs: Dat dagboek is denk ik leuk voor het eind van de dag. Dus dat je opschrijft, op een schaal van nul tot tien, noteer je energieniveau van die dag. En schrijf de plusjes en de minnen dus wat droeg in positieve en negatieve zin bij? Maar ik denk, gedurende de dag is dit misschien ook een leuke tool: dat noemen ze de OMA-methode. Dan ga je eigenlijk gedurende de dag je energieniveau is eventjes in de smiezen houden. Nu moet je de dag zien als een taart die hakje in het drieën en zowel in de ochtend, de middag als de avond check je wat vaker bij jezelf in. Dus je checkt bijvoorbeeld in om een uur of 09.00 nadat je net de kinderen naar school hebt gebracht en haast binnenkomt. Je checkt even in na je eerste meeting en als je dat op een paar momenten in zo’n ochtend doet. Sommige plakken een post-it op de computer om zichzelf eraan te herinneren. Weer andere hebben een buddy die hem eraan herinnert weer een ander doet in Outlook een reminder voor zichzelf, en dan check je even 10 seconden in bij jezelf, ook weer met zo’n thermometer. Hoe hangt de vlag erbij en als je op dat moment merkt oeh ik moet oppassen, ik merk dat ik eigenlijk al door mijn energievoorraad voor de ochtend heen ben, dan trap ik op de rem. Dan zeg je misschien een keer nee tegen iemand. Je gaat Misschien eventjes in stilte iets uitwerken zodat je voor de middag en de avond ook nog je energie over hebt en dat helpt je wat meer om bewust je energie te managen in plaats van in één keer door gaan en dan om 18.00 uur als een plumpudding in elkaar storten.

00:26:02
Tjip de Jong: Prachtig de OMA-methode.

00:26:03
Suzanne Nieuwenhuijs: De OMA-methode.

00:26:04
Tjip de Jong: Een mooie aanrader voor de luisteraar. Volgens mij super interessante om mee aan de slag te gaan. Dankjewel voor je tijd. Heel leuk om met jou hierover in gesprek te gaan. De linkjes die we in het gesprek voorbij hebben laten komen, zullen we in de speaker notes zetten. Dan kan je zeker ook even door gaan speuren en hier werk van maken. Heb je als rijksmedewerker of rijksorganisaties ook de ambitie om te vernieuwen. Check dan even www.aofondsrijk.nl en zoek naar de subsidieaanvraag. Bedankt voor het luisteren. En tot de volgende keer.