Maatwerk voor Mensen is te leren
Hoe krijg je werkgevers bij het Rijk enthousiast om mensen met een arbeidsbeperking op een nog relatief onbekende manier aan een baan te helpen? Door met ze samen te werken en een netwerk op te zetten ze waarin ze inspiratie kunnen opdoen uit goede voorbeelden. Genoeg proeftuinen social return waar ze van kunnen leren.
Social return
Sinds januari 2018 zet het Rijk de aanpak Maatwerk voor Mensen in. HRM’ers, inkopers en leveranciers van het Rijk werken samen om via inkoop meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, onder wie mensen met een arbeidsbeperking. Het is een van de manieren waarop het Rijk invulling geeft aan de Wet banenafspraak. Ook banen die via inkoop tot stand komen, tellen mee voor de banenafspraak, liet staatssecretaris Van Ark van SZW onlangs weten.
Ruimte
Social-return-afspraken met leveranciers werden bij het Rijk al vanaf 2011 opgenomen in inkoopcontracten. Dan stond er bijvoorbeeld dat gemiddeld 5 procent van de opdracht wordt ingevuld door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In de praktijk bleek dat vaak moeilijk haalbaar. Gevraagd hoe verbetering mogelijk zou zijn, zeiden leveranciers dat zij ruimte nodig hebben. Ruimte om samen met het Rijk in een vroegtijdig stadium de mogelijkheden te verkennen en ruimte om te kunnen ondernemen. Dat is wat de rijksbrede aanpak Maatwerk voor Mensen doet: ruimte creëren voor samenwerking en voor een bredere toepassing van social return. In proeftuinen wordt verkend hoe maximale maatschappelijk meerwaarde te bereiken is. Maatwerk en doelmatigheid staan hierbij centraal.
Proeftuinen
Die proeftuinen vormen de praktijk van Maatwerk voor Mensen. ‘Het is leren door te doen’, zegt Susanne van den Oudenhoven, programmamanager vanuit P&O-beleid Rijk. ‘Een proeftuin opstarten vraagt om lef en durf om anders te kijken naar de mogelijkheden en de samenwerking met Inkoop en de leveranciers.’ Een van de eerste proeftuinen was met BMC. Met hen was afgesproken dat zij zes jonge werkzoekenden met een mbo-opleiding een aantal weken zouden begeleiden, van wie er minimaal twee een baan van meer dan zes maanden zouden krijgen. Al snel bleek dat er voor twee kandidaten direct mogelijkheden ontstonden door ze intensiever te begeleiden. Die keuze werd gemaakt en zo konden ze voor een periode van 18 maanden aan het werk bij het ministerie van I&W. ‘Dat is samenwerking met impact in plaats van ‘contractuele verzuring’, zoals een leverancier het laatst noemde.’ Lees het hele verhaal van de leverancier
Wat het potentieel is van deze aanpak blijkt uit deze en andere praktijkvoorbeelden op de website.
Inclusieve overheid
‘Maatwerk voor Mensen is een nieuwe manier van werken en een nieuwe manier van denken, dus is er soms koudwatervrees voor de aanpak’, zegt Van den Oudenhoven. Daarom ging het Adviesteam Social Return Rijk naar het A+O fonds Rijk met de boodschap: ‘We kunnen met Maatwerk voor Mensen een bijdrage leveren aan een inclusieve overheid. Maar projectleiders banenafspraak in de departementen moeten dan wel weten wat de mogelijkheden zijn en hoe zij die zelf kunnen inzetten.’ Met subsidie van het A+O fonds Rijk brengt het adviesteam ministeries en rijksorganisaties kennis bij over deze relatief nieuwe manier van banen realiseren. Door ervaringen en goede voorbeelden te delen wordt duidelijk welke kansen Maatwerk voor Mensen biedt.
Leerformule
‘We hebben met de steun van A+O fonds Rijk een leerformule opgezet’, zegt Van den Oudenhoven. ‘Daar ondersteunen wij HR- en inkoopprofessionals bij het starten en uitvoeren van proeftuinen. In de leerformule gaan HR, opdrachtgever en inkoop samen aan de slag met hun leveranciers. De formule is praktisch en flexibel opgezet. Er zijn doe-sessies, er is één-op-één begeleiding, er wordt inzicht gegeven in de leerbehoefte van de stakeholders en er worden instrumenten ontwikkeld. De kennis en ervaring die de deelnemers zo opdoen, wordt breder beschikbaar gesteld in de vorm van factsheets en ander concreet materiaal.’
Netwerkorganisatie
Om de doelen van Maatwerk voor Mensen te behalen ondersteunt en verbreedt een actief lerend netwerk de beweging binnen het Rijk. De nieuwe manier van werken komt alleen goed tot stand als er draagvlak is bij de collega’s en organisaties die geloven in het doel van Maatwerk voor Mensen. De deelnemers aan het netwerk inspireren elkaar en delen hun ervaringen. Mensen en organisaties komen met elkaar in contact. Die verbinding is belangrijk. Ook gemeenten en andere overheden worden erbij betrokken.
Goede praktijkvoorbeelden
‘We gaan de komende tijd door met breed verspreiden van de aanpak en de ervaringen vanuit de proeftuinen. Dat doen we in workshops en inspiratiesessies, en met kennis- en informatiekaarten over goede praktijkvoorbeelden. Zo bereiken we steeds meer werkgevers, die met onze aanpak weer mensen naar werk kunnen begeleiden.’