De aandacht voor ambtelijk vakmanschap is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Kwesties zoals de Toeslagenaffaire en het Groningse gasschandaal hebben aangetoond hoe cruciaal het is dat ambtenaren de ruimte krijgen om hun vakmanschap in te zetten. Maar wat betekent ambtelijk vakmanschap binnen de Nederlandse democratische rechtsstaat? En hoe kunnen we instrumenten ontwikkelen om ambtenaren hierbij te helpen? Daarover gaat de paper ‘Goed ambtelijk vakmanschap in de democratische rechtsstaat.’
Dit paper is de eerste stap van het project ‘Van woorden naar daden’, een project van A+O fonds Rijk in samenwerking met Stichting Beroepseer en de Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF). Dit initiatief wil de ruimte voor ambtelijke vakmanschap vergroten binnen de Rijksoverheid. Het geldt voor alle ambtenaren, werkzaam in beleid, uitvoering en toezicht. Hun vakmanschap is cruciaal om een verantwoordelijke overheid te onderhouden, waarin burgers vertrouwen hebben.
Ambtenaren missen praktische instrumenten in hun vak
Hoewel de aandacht voor ambtelijk vakmanschap groeit, is het onderhoud ervan nog niet gegaran¬deerd, zo stellen de auteurs van het paper. Ambtenaren missen nog steeds praktische, tastbare en formele instrumenten om hun vakmanschap structureel vorm te geven en af te dwingen in dienst van zowel de democratie als de rechtsstaat.. De toenemende aandacht voor vakmanschap mag geen tijdelijke opleving zijn, maar moet leiden tot blijvende verandering.
Vijf hoofdstukken: het complexe krachtenveld binnen het Rijk
De paper ‘Ambtelijk vakmanschap voor de democratische rechtsstaat’ vormt de eerste fase van het project, waarin de basisprincipes van ambtelijk vakmanschap worden geschetst. Vijf hoofdstukken vol kennis over ambtelijk vakmanschap. Want wat is ‘goed werk’? En hoe werkt dat bij de Rijksoverheid, waar verschillende belangen naast elkaar bewegen? De paper gaat dieper in op de rol van ambtenaren binnen het complexe krachtenveld van bestuurders, burgers en volksvertegenwoordigers. Ook wordt stilgestaan bij de juridische kaders die ambtenaren helpen bij hun werk. Verder komen recente ontwikkelingen aan bod: de afgelopen jaren zijn veel initiatieven in gang gezet om vakmanschap binnen de Rijksoverheid te versterken. In het afsluitende hoofdstuk worden de belangrijkste inzichten samengevat.
Wat zijn de volgende stappen: op naar concrete instrumenten
Het paper biedt de theoretische basis voor de rest van het project. In de komende maanden zullen we werken aan het ontwikkelen van ‘tools’ die ambtelijk vakmanschap niet alleen agenderen, maar ook duurzaam verankeren binnen de Rijksoverheid. Met deze instrumenten willen we ambtenaren ondersteunen in het dagelijks waarmaken van hun vakmanschap, van beleid tot uitvoering.
Download de paper over ambtelijk vakmanschap
Ben jij rijksmedewerker en wil je meer weten over ambtelijk vakmanschap? Lees dan de paper en blijf betrokken bij de volgende stappen.